بسم‌الله الرحمن الرحیم
گزارش جلسه با آقای آقامیری
نماینده اتاق بازرگانی تهران و صادرکننده نمونه فرش
در چند ماه اخیر گروه صنایع‌دستی اندیشکده مطالعات جهانگردی و میراث دانشگاه امام صادق (ع) پژوهش‌های خود را در حوزه شناسایی مشکلات صنایع‌دستی شروع و هم اکنون مشکلات صادرات صنایع‌دستی را بررسی می‌کند.
دراین‌خصوص با تولیدکنندگان و صادرکنندگان عمده صنایع‌دستی جلساتی برگزار شده است.
در 31 تیرماه 1402 جلسه‌ای با جناب آقای آقامیری، از نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و صادرکننده نمونه فرش در دفتر ایشان برگزار شد.
در این جلسه به عمده مسائل و مشکلات صادرات صنایع‌دستی اشاره شد که رفع این موانع می‌تواند صادرات صنایع‌دستی را افزایش دهد. در ادامه به خلاصه‌ای از نکات آقای آقامیری اشاره خواهد شد:
- کشور ما در حوزه آمار و ارقام مشکل دارد و در صنایع‌دستی این مشکل مضاعف است.
- وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی موضوعیتش گردشگری است و صنایع‌دستی جایگاه کوچکی در این وزارتخانه دارد؛ لذا با تلاش‌های بنده و دیگر دوستان نگذاشتیم مرکز ملی فرش از وزارت صمت به وزارت صنایع‌دستی منتقل شود.
- مرکز ملی فرش اختیارات لازم برای تأثیرگذاری ندارد؛ لذا صادرات این حوزه روزبه‌روز روبه‌کاهش است.
- تورم یکی از دلایل افت صادرات صنایع‌دستی است که سال‌هاست بر این کشور خیمه زده.
- مشکل دیگر در حوزه صادرات صنایع‌دستی که از 21 فروردین 1397 ایجاد شده، بحث تعهد ارزی است؛ تعهد ارزی؛ یعنی یک صادرکننده وقتی می‌خواهد بارش را از گمرک ترخیص کند باید تعهد دهد که به‌ازای کالایی که از کشور خارج می‌کند ارز وارد کشور کند؛ تا اینجای کار این قانون خوب است؛ ولی از آنجایی مشکل‌ساز می‌شود که زمان این برگشت را کمتر از 6 ماه در نظر گرفتند. این زمان برای صنایعی که خام‌فروشی می‌کنند شاید مناسب باشد؛ ولی برای صنایع‌دستی که نیاز به دپو شدن در انبارهای خارجی و بازاریابی محصول دارد، زمان بسیار کمی است. این موضوع باعث شده بسیاری از صادرکنندگان یا دیگر صادرات نداشته باشند، یا از روش غیرقانونی (قاچاق) استفاده کنند و یا صادرات داشته باشند و چون به تعهدشان نمی‌توانند عمل کنند، کارت بازرگانی‌شان باطل شود.
- صادرات دست‌بافت‌های داری و غیر داری در سال 1396، 426 میلیون دلار و میانگین ده‌ساله صادراتی ما از سال 1386 تا 1396، 416 میلیون دلار بود که با اعمال قانون تعهد ارزی در سال 1397 با کاهش شدیدی روبه‌رو شد و ظرف سه سال به 50 میلیون دلار رسید.
- جدای از بحث تعهد ارزی، مشکل عمده ما این است که در کشور و در نگاه مسئولین رده‌بالای ما، صنایع‌دستی جدی و اثرگذار نبوده است. اثرگذار بدین معنی که صنایع‌دستی ابعاد گوناگونی دارد که می‌تواند به اقتصاد و فرهنگ و دیگر شاخه‌ها به کشور کمک کند که بحث ایجاد اشتغال آسان و ارزان از نمونه‌های آن است.
- دولت مردان باید این نکته را مدنظر داشته باشند که بجای دادن تسهیلات به هنرمند صنایع‌دستی، راه‌های فروش را برایش باز کنند. وقتی که هنرمند نمی‌تواند بفروشد با گرفتن وام فقط بدهکار دولت می‌شود.
همچنین این هم اشتباه است که وام را به هنرمندی بدهید که همه دغدغه‌اش بر سر تولید است؛ بلکه باید این وام‌های خرد را جمع کنید و به صادرکننده بدهید که نخ تسبیح هنرمندان گوناگون شود تا بتواند حرفی برای گفتن در بازار جهانی داشته باشد.
- تا وقتی موانع عمده برداشته نشود، تسهیلات هیچ کمکی به رونق‌گرفتن صنایع‌دستی کشور نمی‌کند.
در انتهای جلسه آقای آقامیری از ادامه همکاری با اندیشکده استقبال کرده و بیان کرد که ان‌شاءالله بتوانیم گامی برای رونق صنایع‌دستی کشور عزیزمان، ایران داشته باشیم.
